Değişik yörelerde değişik isimleri olabilir : arnavut böreği, alt-üst böreği, iki yufkalı börek, pide vs.... adıyla beraber yapılış tarzı da farklılık gösteriyor ama nasıl yapılırsa ve adı ne olursa olsun benim için en lezzetli börek bu. Yapılışını yıllar önce sevgili babaannemden öğrendim. Önceleri birlikte hazırlarken, zaman içinde bir "oklava" devir teslimi yaptık ve yufkaları sadece ben açar oldum. O ise, bir araya geldiğimiz zamanlarda hala bana yardım etmek için koşturur ve bu börek hala çocukluğumu ve diğer bütün güzel şeyleri hatırlatır. Asla sıradan değildir, öyle misafir geldiğinde aceleyle yapılmaz, iç malzemesine göre adeta ruh halinizi yansıtır ve bütün aileyi her zaman aynı iştahla masa başına toplar. Bu böreği bayram için hazırladım. İkram edecek kimse yok ama eski hazırlıkları biraz anmak adına, burada benden başka herkes için sıradan günler olan bayramlarda özel bir şey hazırlamak hoşuma gidiyor. Evde az miktarda pırasa ve buzlukta fırınlanmış bütün patlıcanlarım vardı. Böylece iki ayrı içi bir arada kullanmaya karar verdim. Siz de elinizdeki malzemeye göre peynir-yoğurt-dereotu karışımı, kıyma veya değişik kavrulmuş sebzelerle hazırlayabilirsiniz. Sadece peynir-maydanozla yapılacak bir börek değil, iç malzemesinin koyu bir bulamaç kıvamında olması ve birbirini tutması gerekiyor. Yoğurtlu karışım yumurta gerektirmese de sebzeli içlere birer yumurta ve biraz süt ilavesi şart.
Göz kararı yapmaya alıştığım nadir tariflerden biri olan bu böreği bu sefer ölçerek yapmaya çalıştım. 34x40cm boyutlarında tepsi için:
- 1 kilo un (ayrıca yufkaları açmak için)
- 3 su bardağı ılık su
- 4 çay kaşığı tuz
- 1 tepeleme çay kaşığı toz maya
- 1 çorba kaşığı yoğurt ( isteğe bağlı)
Bu hamura normalde maya ilave edilmez ve yufkalar tereyağı veya margarinle yağlanır. Bizim evde margarin kullanılmadığından; istediğim gevrekliği elde etmek için az maya ilavesi yapıyor ama hamurun mayalanmasına izin vermiyorum. Fırını da böreği içine yerleştirdikten sonra yakıyorum ki ısınma süresi içinde hamur hafifçe kabarıp yumuşasın. Bu yöntemi yıllardır kullanıyorum ve sizlere de öneririm.
- Yapılışına gelince, unu karıştırma kabına koyup ortasını havuz şeklinde açın.Bu havuzun içinde önce mayayı ılık suyla eritin ve kalan malzemeleri ilave edip meşhur "kulak memesi" yumuşaklığında bir hamur hazırlayın. Dinlenmesi için sadece 5 dakika bekletip ikiye bölün. Parçalardan birisi bir köşede beklerken, diğerini bıçakla 12-13 parçaya bölüp cevizden irice bezeler hazırlayın. Unlanmış tezgahın üzerinde her bir bezeyi merdane ile çorba tabağı büyüklüğünde açın. Fırça yardımıyla yağlayın ve üst üste koyun. En üstteki yufkayı yağlamayın.Aynı işlemi ikinci hamura da uygulayın.
Bu arada tepsinizi her zamankinden biraz daha fazla yağlayın ve hazırlamış olduğunuz ilk yufka öbeğini bolca unlanmış zeminde, tepsiden biraz taşacak boyutta açın. Yufkayı tepsiye yerleştirip üzerine biraz yağ serptikten sonra iç malzemesini yayın. Ben hem pırasa hem patlıcanlı iç kullandığım için iki renkli bir böreğim oldu.İkinci yufkayı tepsiden epeyce geniş açmak gerekiyor çünkü üst yufkayı dalgalar oluşturacak şekilde ilkinin üzerine örteceğiz.
Üstteki yufkanın kenarlarını yağlayıp alt yufkanın tepsiden taşan kısımlarını onun üzerine katlıyoruz. Ben basitçe yapıyorum ama aslında bu katlamalar Balkanlarda özel şekillerde yapılır ve böreğin kenar süslerini oluşturur. Kalan yağla böreğin tüm üst yüzeyini yağlayıp tepsimizi soğuk fırına koyuyoruz. Fırını 220 ( fanlıysa 200 dereceye) dereceye getirip çalıştırın. Fırınlar değişik sonuçlar verebileceğinden pişme süresi boyunca böreğinizi takip edin ve güzelce kızardığında fırından alın. Üzerine biraz su serpip ikinci bir tepsi veya mutfak beziyle örtmek iyi sonuç veriyor. Afiyet olsun.
Not: Merak eden arkadaşlar için, yukarıda kısaca bahsettiğim sebzeli içlerin yapılışı şöyle:
Bir kilo patlıcanı alacalı soyup tuzlayarak yarım saat kadar bekletip acısını aldıktan sonra, sudan geçirip ufak küplere kesin. Zeytinyağı ilavesi ile, tercihan yapışmayan bir tavada yumuşayana kadar soteleyin. İnce doğradığınız kuru soğanları, ister tek başına ister patlıcanla birlikte kavurun, 1-2 ufak doğranmış domates, karabiber ve gerekliyse tuz ekleyin. Patlıcanlar yağ emeceğinden soğanlar için tavaya ayrıca yağ ilave edin. Sebzeler saldıkları suyu çekince ocaktan alıp ılınmaya bırakın. Ilınan karışıma 1 yumurta ve yarım çay bardağı süt koyun. Doğranmış yarım demet maydanozu da ekleyince, iç kullanıma hazır olacaktır. Aynı içi sadece bol miktarda kuru soğan kavurarak da hazırlayabilirsiniz, biraz kırmızı biber ilavesiyle çok lezzetli oluyor. Yumurta ve süt ilavesini unutmayın.
Pırasa ile hazırlamak isterseniz, 1 kilo kadar pırasayı 1 cm boyunda parçalara doğrayıp zeytinyağı ile kavurun, tuz-karabiber ilave edip ateşten alın. Ilınınca 1 yumurta ve yarım çay bardağı süt ilave edip karıştırın ve kullanın.
Eline saglik, acma borekler herzaman favorimdir, bende usenmeden yaparim, biz alt ust boregi deriz bu borege, seninde dedigin gibi yoreye gore isim degisiyor, bende bu boregi rahmetli anneannemden ogrenmistim, pirasali ve ot kavurmalari ile yapardi, malum egeli olunca ot kavurmasiz borek olmuyor degil mi?
Afiyetle bayram gunlerinde.
Sevgilerimle,
Zeynep
Çok teşekkürler Zeynep, sana da ailenle birlikte mutlu bayramlar. Ege otlarını ben de çok seviyorum:-)
Tulin merhaba, borek sahane gorunuyor. Ellerine saglik. Benim Arnavut tanidigim cok. Dedigin gibi kenarlarini ozel bir sekilde kivira kivira katliyorlar. Onu ogrenmek lazim. Cok sahane bir borek oluyor bu citir citir tam balkan isi.
iyi bayramlar
sevgiler
Nilay
Tulin, bu maya ekleme isi enteresan. Kesinlikle kullanmak uzere not ediyorum. Sagol detayli anlattigin icin!
Tulin, uzun zamandir Arnavut arkadaslarimdan pirasali Arnavut boregine methiyeler dinliyorum, ama hic biri yapip ikram etmemisti. Simdi ben onlara yapayim da gorsunler :) Tesekkurler guzel tarif icin.
Güzel yorumlarınıza teşekkürler arkadaşlar, inşallah tadını beğenirsiniz. Selamlar, sevgiler
Marifetli pisicik:))
ellerine sağlık seninde
o kedi var ya o resimdeki aynısından benimde vardı..adını sıps koymustum..16 sene yaşadı..
öp benim yerime onu:))
aynur
Tülin ellerine sağlık, rahmetli babaannem de yapardı evet. Tadı gercekten cok güzeldir nerde eski açma böreklerimiz ahh.. Ama maya hakkındaki notun cok güzel bende hemen notumu aldım iyifikir.
Ellerine saglık, cok guzel seyler yapıyorsun.
Sevgilerimle
Figen
siteniz yeni ama, tarifler çok usta işi. arnavut böregini arkadaşımım annesi yapardı. ama ben en çok o kıvrılmış kenarları severdim . o tarz kenar kıvırmayı bir türlü ögrenedim. içine maya koyarak yapmak çok akıllıca. bundan sonra sizin tarifle yapacagım. kenar kıvırmayı da becerirsem , tam arnavut böregi olacak. arkadaşları çagırıp beraber yer, o günleri de yad etmiş oluruz. sevgiler.
meliha.
Figen ve Meliha şu kenar kıvırma işini öğrenirseniz lütfen bana da bir mesaj atın, çok isteyip de bir türlü yapamadığım bir şey. Güzel sözleriniz için çok teşekkürler, burada yer vermek istediğim başka rumeli işi tarifler de var. İnşallah yavaş yavaş onları da yazarım. Sevgiler
Sevgili Tülin,
yorumları okurken farkedebildim adımızın aynı olduğunu.
Bu böreği rahmetli kayınvalidem nefis yapardı kenarlarını da çok güzel kıvırırdı. Selanik göçmeniydi.
Böreğin yapım aşamalarının resimleri hiç yabancı gelmedi çünkü.
Merhaba sevgili Tulin,
BEn bu boregin aynisini domateslisini birde soganlisini yapiyorum.Inanilmaz guzel oluyor.Simdi gorunce aklima geldi frozenda bekleyen domatesli ic var...yapilsa fena omaz.Bende bloguma koymustum domateslisini...sevgilerimle
Gulenay
Merhaba Gülenay, teşekkürler verdiğin bilgi için. Ben hazırladığım bazı içlere domates koyuyorum ama ana malzemesi domates olan bir iç hazırlamışlığım yok. Biraz aydınlatır mısın beni neler koyduğuna dair? Selamlar
Ben bu boregi ik domatesli yedim ve bayildim.Sonra soganlisini oda bambaska bir guzeldi...Domatesli ise cok klasik bir ic.Ama islak tad sevenler icin birebir..Yagda once sogani sonra biberleri kavusuyoruz.Kup dogranmis domatesleri ekleyip (sanki yumurtasiz menemen gibi)pisiyoruz.Suyunu cokda fazla cektirmiyoruz...Hamurun arasinda sulu bile olsa o suyunu cekiyor.Harcin icerinse pulbiber karabiber ekliyoruz birde...bu borek dinlendigi zamanda harika oluyor.Tabi kalirsa:((
Çok teşekkürler açıklama için Gülenay. Bu arada, bloğunda ne kadar hoş tarifler var, ellerine sağlık!
Tulincigim, bu borekte yaptigin gunden beri gozum var desem yalan olmaz ve neredeyse bir sene olmus bile!
Buzlukta, yaz sonunda kozledigim patlicanlar var, onlarla bir ic hazirlayayim diyorum. Hic yapmisligin var mi oyle?
Olur herhalde Fethiyecigim, neden olmasin? Tabii onlari, sularini cekmeleri icin yine kavuracaksin degil mi? Hic yapmadim ama bende de dondurulmus patlican bol bu yil, iyi bir fikir verdin bana, tesekkurler:-)
hmm, kavuracagim o zaman ;) Sularini iyice bir suzdurmek, sonra da kavurmak, bir sekilde de biberle vs tatlandirmak lazim herhalde. Tamam Tulin ben bu ise bi el atayim.
Kolay gelsin şimdiden Fethiye. Nasıl olsa soğan vs kavuracağından patlıcanları da sonuna doğru tavaya atarsın oldu olacak. Maydanozu unutma:-) Sevgiler
kusura bakmayın ama ben hiç böylesini görmedim siz gerçek arnavut böreği yememişsiniz herhalde görüntüsü bile berbat
kusura bakmayın ama bende hiç beğenmedim ve görüntüsüde gerçekten berbat hiç ama hiç bağenmedim biraz daha özenerek yapsaydınız daha ii olurdu......