Mevsimin son üzümlerinden reçel yaptım. Yerli üzümler kaybolup yerini ithal salkımlar doldurmadan yetiştim neyse ki. Bu sonbahar hayatımda ilk kez üzüm reçeli yedim. Eşimin teyzesi kendi yaptığı reçelden bir kavanoz hediye ettiğinde, içimden "üzümün de reçeli mi olurmuş" dediğimi itiraf etmeliyim. Kaynayınca eriyeceklerinden emin olduğum üzüm tanelerinin, aksine, güneşte kurutulmuşa benzeyen altın rengi aldıklarını ve lezzetlerinin ne kadar güzel olduğunu görünce tarifin peşine düştüm. Ben reçel yapma özürlü olduğum halde sonuç beklediğimden çok iyi oldu. Üstelik yapımı ve kıvam ayarlaması diğer meyvelere oranla çok daha kolay geldi bana.
İri taneli çekirdeksiz üzüm kullanılması gerektiğini hatırlatıp tarife geçelim:
- 1 kilo çekirdeksiz üzüm (tercihan uzun taneli türden)
- yarım kilo toz şeker
- yarım su bardağı su
- 1 çorba kaşığı limon suyu
- 1 paket vanilya
Üzümleri güzelce yıkayıp salkımlarından ayırın. Tencerenize yarım bardak suyu ve şekerin tamamını koyup ocağı yakın. Şeker eriyince suları süzülmüş olan üzüm tanelerini ilave edip karıştırın. Reçel kaynamaya başlayınca ateşi orta düzeye getirin. Sanılanın aksine köpük toplanması olmuyor, yine de görürseniz alabilirsiniz köpükleri. Benimki, karıştırmak gerekmeksizin yaklaşık 45 dakika kaynadı. Rengi koyulaşmaya başlayınca kaşıkla bir tabağa damlatıp kıvamını kontrol edebilirsiniz. Rengi ile beraber kokusu da çok güzelleşiyor. Ama ağdalanmasına izin vermeyin, zira belli bir yerden sonra çok çabuk kararıp karamelleşiyor. Soğuyunca daha da katılaşacağını hesaba katarak fazla bekletmeden limon suyunu ilave edip altını kapatın. Vanilyasını ilave edip ılınmaya bırakın. Kuru bir cam kavanoza doldurup saklayın.
Tanelerini dondurma veya sütlü tatlıların üzerini süslemek amacıyla da kullanabilirsiniz. Bu reçel burada daha ziyade misafire ikram ediliyor. Ufak bir tabağa konularak bir bardak su eşliğinde sunuluyor, ama kahvaltı için de hoş ve değişik bir seçenek.
Pekmez
Bu sonbaharın bir diğer "ilk"i ise pekmez yapımıydı. Eşimin köyünde konu komşunun getirmesiyle biriken epeyce üzümü pekmez yaparak değerlendirdik. Çocukluğumda rahmetli dedemin bahçemizin dutlarıyla pekmez yapışını epey izlemiştim ama yıllarca bununla ilgilenmek hiç aklıma gelmedi. Burada özel pekmez toprağının aksine odun ateşinin külünü kullanarak şırayı kestiriyorlar. Bu yöntem kolay görününce kolları sıvayıp üzümleri yıkadım ve ayıkladım. Üstlerine basarak ezmeyi aklımdan bile geçirmediğimden, teknolojinin nimetlerinden faydalanarak mutfak robotu ile parçaladığım üzüm tanelerini, tülbentten geçirerek sularını sıktım. Oluşan şırayı, kayınvalidemin direktifleri doğrultusunda ateşe koyup kaynattım. İlk etapta oluşan bolca köpüğü temizleyip, şömineden alıp elediğim 2-3 çorba kaşığı odun külünü ekledim. Külü ekleyince şıra aniden kabarıp taşmaya yelteniyor, o yüzden işlemin derin bir tencerede yapılmasında fayda var. Kül ilavesi sonrasında yeniden oluşan köpükleri de temizledikten sonra şırayı, tenceredeki seviyesi iki parmak azalana kadar kaynatıp altını kapattım. İyice soğuyana kadar bekletip içine kağıt mutfak havlusu yerleştirdiğim süzgece koyup süzdüm. Sık gözenekli olduğu için bu işi tülbentten iyi yaptığını söylemeliyim.
En ufak kül tanesi de böylece temizlenince, kestirmiş olduğum şırayı tekrar ateşe koyup pekmez kıvamı alıncaya kadar orta ateşte kaynattım. Yaklaşık 5 kilo şıra için bu işlem 3 saat kadar sürdü. Artık taşma tehlikesi olmasa da yüksek ateşte kaynatmamakta fayda var, zira şıra epeyce kaynadıktan sonra aniden koyulaşıyor. Tıpkı üzüm reçelinde olduğu gibi kararıp karamelleşme tehlikesi var. Yukarıda sağdaki fotoğraf külle kestirilmiş ve soğutulmuş şırayı, alttaki ise kaynama süresinin sonuna gelmiş olan pekmezi gösteriyor. Bu işlemi eve tekrar tekrar gelen üzümlerle iki kez daha yaptım. Hatta bir haftalık Ankara ziyaretimde babamın benim için toplamayıp dalında bıraktığı üzümleri de kullanarak bir kavanoz da ailem için yaptım. Evi dolduran mis gibi kokusunun yanında, kışın yoğurtla veya tahin ilavesiyle yenecek dünyanın en sağlıklı lezzetlerinden biri mutfağımızda yerini aldı.
Bunca çabanın sonucunda elde edilen miktarın başlangıçtaki şıra ağırlığının üçte biri düzeyinde olduğunu söylemeliyim. Ben koyu kıvamlı sevdiğim için özellikle suyu iyice uçana kadar bekledim. Arzu edenler daha şurup kıvamında da bırakabilirler. Ne olursa olsun, mutfağınızda pekmez bulunsun, hepimize afiyet olsun:-)
Tülinciğim,reçelinin rengi ne güzel olmuş.Pekmezin de öyle...Ben de üzüm reçeli yapıyorum ama bu yıl kuzenimde yediğim reçele ıtır koymuştu.Çok güzel kokuyordu.Ben ıtırı etrafta göremiyordum.Ama ondan aldığım filizle yetiştirdim.Şimdi kokusuz meyvelere ıtır koyuyorum.Bu yıl yaptığım kivi reçeline koydum.Sana da öneririm.Ayrıca yoğunlaştırılmış,şekerli süt için teşekkür ederim.Almış kadar oldum..Sağol.
Ay Tulin, keske elimde onca uzum varken pekmez yapmayi bilseydim de yapiverseydim diye dusundum. Ev yapimi pekmez kullaniyorum ama benim elim degmedi daha buna. Insallah seneye, senin bu tarifini uygulayabilirim. Cok tesekkurler paylastigin icin, kulle de yapilabilecegini kirk yil dusunsem bulamazdim herhalde!
Bir önceki tarifinle dönüsün muhtesem oldu demistim, simdi onu geri almak olmaz, en iyisi muhtesemler devam ediyor diyeyim. Ellerine saglik Tülin! Coook uzun zaman önce Italya'da bir arkadasim yapmisti üzüm receli, üstelik kirk yilda bir mutfaga giren bir arkadasti, ben de üzümden recel mi olur demistim, fakat harikaydi.
Pekmezin ev yapimi da kimbilir ne güzeldir!
Tülin'cim ellerine saglik iki nefis tarif, bende ayni kelimeleri kullanmak zorundayim, bak bu kadar recel yaptim dahada sirada bekliyen tariflerim var ama kirk yil bende düsünsem aklima gelmezdi üzümden recel yapmak. Ne yazikki bahcemin üzümlerinden pekmez yaptim elimde kendi üzümüpm kalmadi ama kararliyim carsidan alip bu tarifi muhakkak denemeye.
Sevgilelrimle canim
Ah Münevver inanır mısın, ıtırı senin kivi reçeli postunda görüp ben de ektim ama bu reçele koymayı unuttum gitti. Halbuki pekmeze de ikinci kez kaynatırken bir yaprak eklemiştim. Onu da tarife yazmayı unutmuşum:-) Sağol hatırlattığın için.
Fethiyeciğim inşallah seneye yaparsın. Bizimkiler de sadece özel toprakla yaparlardı, ben de nereden bulacağım onu diye hiç uğraşmamıştım. Kül işi çok kolaylaştırıyor gerçekten. Artık her sene yapmayı ben de kafama koydum:-)
Teşekkürler Tata, güzel anılarını canlandırmaya katkım oldu demek:-) Yapımı gerçekten kolay bu reçelin, yoksa ben de cesaret edemezdim. Bu yıl hasat mevsimi bereketli oldu bizde:-) Darısı hepinizin başına...
Özgülcüğüm, reçel yapmak konusunda sen bir otoritesin, hani kurs versen gelirim yanına:-) Üstelik çok güzel ve ilginç tatları birleştiriyorsun, üzüm nedir ki? İmkanın olursa dene, umarım hoşuna gider. Sevgiler
Tulin cok yasa e mi? Bu kul isi cok iyi oldu. Kuru uzumden de yapilabilir geldi bana, islatip sisirerek.. Katkisiz, organik kuru uzumum var bol miktarda..Her neyse literaturde yoksa bile ilk ben olurum o zaman :)
Ben de tam andiz pekmezini arastiriyordum bu arada.. Sanirim bahcemdeki agac andiz..Bu bilgi cok isime yarayacak cook..
Tülin, ben dün gece üzüm recelini yaptim! Buzdolabinda bekleyen 1 kilo tatsiz üzümüm vardi. Ay nasil güzel oldugunu anlatamam sana. Cok tesekkürler canim tarif icin.
Benim üzümler kücük ve cekirdeksizdiler. Tencereye koyduktan 10 dakika sonra bir sistiler. Cok ümitlendim sonuna kadar dayansinlar diye ama, recel pistiginde biraz burusmuslardi. Yine de tane tane kaldilar. Dur, fotografini cekip yollayayim yaaa.
Tülün'cim bir vahlandım bilemezsin. bu tarifi bir ay önce okusaydım da pekmez yapımını ben de deneseydim diye. ama kopyaladım, seneye yapacağım inşallah.
üzüm reçeli de ilginç. tarifleri paylaştığın için teşekkürler.
ellerine sağlık.
Betülcüğüm sen o literatürü baştan yazarsın ben biliyorum:-) Şaka bir yana bilginin işine yaramasına çok sevindim. Bu arada ben de merak edip andız pekmezini araştırdım. 6 kilo meyveden 1 kilo pekmez çıkıyormuş ama sanırım meyveleri temizlemek biraz meşakkatli. Eğer yaparsan bizi haberdar edersin değil mi? Sevgiler
Mineciğim acayip sevindim böyle hevesle denemene ve memnun kalmana. Yolladığın fotoğraflar için çok sağol, bence üzümlerin çok nbefis görünüyorlar.Benimkilerde kaynama sonrasında biraz buruştular ama olsun. Üzüm üzümdür, yeriz biz:-)Sevgiler
Hülya Hanım ne deseniz haklısınız, ben bu pekmez tarifini yazmakta geç kaldım. Bunda hem ailedeki sağlık probleminin, hem de burada hasatın Türkiye'ye göre daha geç yapılmasının rolü var. Ama seneye hepimiz hazır ve nazır olacağız değil mi?:-) Sevgi ve selamlar
Tulin'cigim,
Ellerine kollarina saglik. Ne guzel tarifler bunlar. Uzum recelini cok merak ettim, ben son zamanlarda recellere taktim, belki bunu da denerim:) Evde yiyen ben olunce, cogu hala bekliyor ama, neyse.
Pekmez isine hayran kaldim, elerine saglik, kimbilir ne guzel olmustur, Afiyet olsun.
Bir onceki pay tarifini deneyecegim mutlaka, cok ilginc geldi...
Gorusmek uzere..
Hoşgeldin Hanifeciğim, geri dönmene çok sevindim. Tarifleri beğenmene de öyle. Pekmezi yıllardır denemediğime pişman oldum ben de, ev yapımı dışarıdan alınanla kıyaslanamaz bile. Üzüm reçeline gelince, ben de reçel yapmaya ve yemeye bayılırım ama kıvamını bir türlü tutturamam. Bu reçel o açıdan çok kolay oldu. Umarım denersin ve hoşuna gider. Sevgiler:-)
Üzüm reçeli kuş üzümünden de çok güzel olur gözüm...
Hoşgeldiniz Oya Hanım, kuş üzümünden yapmak ne güzel fikir, hiç düşünmemiştim bunu. O üzümcükler de şişince pek güzel olurlar değil mi:-) Teşekkürler verdiğiniz bilgi için, böylece üzüm reçeli dört mevsim yapılabilir, kim tutar bizi?!! :-)
Tülincim,
üzüm reçeli harika artık her şeyşn reçeli yapılıyor karpuzun bile,pekmez yapımını yapan teyzelerden seyretmiştim şimdi siz pekmez yaptığınıza göre sıra bundanyapılan cevizli sucuklara ve pestillere gelmiş sıra ellerinize sağlık
sevgilerimle
Candancığım, pestil ve sucuk meseleleri beni aşıyor ama gerçekten de keşke olsa da yesem dedim şimdi. Pekmez yapımı diğerlerine göre epey kolay aslında. Ne kadar güzel tatlarımız var değil mi? Sevgiler
Tülin neler yayinlamissin! Ben hepsini kacirmisim! Ellerine saglik nefis tarifler! Ben pekmezi anneannemden veya kayinvalidemden getirdigim icin hic kendim yapmadim. HAtta bu sonbahar yapayim mi diye cok aklimdan gecirdim. Ogluma bir ara cok güzel alistirmistim. Simdi balci oldu artik. Fakat pekmeze mutlaka döner tekrar;) Bu müthis lezzetin ev yapimi tarifin hele ki senin tarifinin artik bende de olmasi cok
mutlu edici!
Senin dolce leche tarifleri verdigin zamanlarda ben dolce leche tadinda seylere doymaya calisiyordum, ne tesadüf degil mi? Acaba sonbahar kisa hazirlik bize bol seker bol yag yememize mi sebeb oluyor;)
Sevgiler
Merhaba Dilek, haklısın kışa girerken tatlı yeme ihtiyacı artıyor. Ben de evde fazla abur cubur tutmaya çalışıyorum, pekmez ve bal yemeyi tercih ediyoruz eşimle. Tariflerin işine yarayacak olmasına çok sevindim. Sevgiler...
Uf uf uf neler varmis burada! Cok merak ederdim nasil yapiliyor diye. Buralarda bu kadar bol uzum bulmak biraz hayal, ama not aldim bir kenara :) Uzum recelini kuru uzumden deneyebilirmisim gibi geldi bana! Benim gonca severse ne ala, evin recel tuketeni benden ziyade o olur genelde cunku!Ellerine saglik.Tesekkurler bizlerle paylastigin icin!
Teşekkür ederim Dilek. Bence kuru üzümden yapmak çok iyi bir fikir. Benim gonca da pek reçel yemez tam tersi, benimkiler hep bana kalıyor:-) Sevgiler
selam,
kuş üzümü reçelinde ölçüler nasıl olmalı?
Merhaba Nur, kuş üzümünden hiç yapmadım ve ölçülerde ne gibi bir değişiklik olabilir kestiremiyorum.Olsa olsa, kurutulmuş meyvedeki şeker oranı yüksek olduğu için reçele daga az şeker koymak gerekir. Yalnız kuş üzümü çekirdekli olduğu için reçele pek uygun değil bence.
allah razı olsun valla böyle bişeyi evde yapmak aklımın ucundan geçmezdi inşallah bi aksilik olmazda bu sene yaparım pekmez bir şifaaa
Gecen yil da senin bu guzel tarifin sayesinde pekmez yapmistim, simdi de yapacagim. Emegine saglik... Senin gibi guzel anlatanini bulamadim kocaa nette... Cok tesekkurler.
merhaba,Ben üzüm reçeli tarifi ararken sizin sitenize rastladım ve hemen denedim.Reçelim çok güzel oldu,Teşekkür ederim.
Bundan sonra diğer güzel tariflerinizide zamanla denicem,hepsi güzele benziyor.
Facebookta paylaşmak isterdim
başka güzel tariflerde buluşmak dileğiyle